Tibetanen en dé Jokhang Tempel

We lopen zonder veel te zeggen achter elkaar aan langs de modieuze winkels. Wat verkopen ze hier veel schoenen zeg, en kleding en schoenen, sportkleding en elektronica. En schoenen. Inmiddels weet ik dat het kwartiertje lopen vast een half uur of meer is en ik praat mezelf moed in; ik heb toch geen invloed op de luchlocatie. Volgen en volhouden is het beste, zeker in deze regenbui. We komen bij Lhasa Kitchen, duidelijk een populair zaak want er is geen plaats. Nee hè! Ze vinden uiteindelijk een plek voor ons in een bijzaaltje waar we genieten aan soepjes, massala thee, chocolade, Mo mo's en naan.
Enigszins opgewarmd en uitgerust gaan we verder. Het is droog. De Jokhang Temple ligt voor de deur. Prima lunchadresje dus........Door de security en we staan op een groots plein met bloemen, soort vlaggenpalen met er omheen gedraaide en aan de voet gestapelde gebedsvlaggen, oventjes met smeulende salie en heel veel mensen. Het kaartje bemachtigen gaat hier snel en in tegenstelling tot de Tibetanen mogen wij als toeristen wel naar binnen en zij misschien niet. Er mogen per dag maar 200-300 Tibetanen de tempel en dus de monniken bezoeken. Beleid van China om de Tibetanen klein te krijgen. De Tibetanen bidden en bidden, handen samengevouwen bij het voorhoofd, de mond en het hart, dan knielen, liggen, armen strekken, handen samenvouwen in de lucht en hetzelfde riedeltje weer terug. Sommigen doen dit dagen lang. Soms maandenlang als zij voor bedevaart van heel ver komen. Stilstaan, bidden, knielen, liggen, opstaan, een stap en weer stilstaan, bidden....... Om te gaan liggen schuiven ze met de handen vanaf de heupen over de grond totdat ze betrekt op de buik liggen. Om te voorkomen dat de handen slijten en zij dus wonden oplopen hebben ze er houten plankjes onder, met een riempje waar ze de handen makkelijk in en uit kunnen halen. Slim.....De Tibetanen voor de tempeldeur zullen blijven bidden tot ze naar binnen mogen die dag en mogelijk komen ze morgen of een andere keer weer terug in de hoop iets meer geluk te hebben.Wij hebben geluk en lopen langs de kleurige menigte en passeren twee manshoge gebedsrollen die de hele dag door gelovigen rondgelopen worden. Zo gaan er heel veel gebeden met de wind mee. We stappen door grote zware deur, langs prachtige Godenbeelden het binnenplein op, waar vier vijf rijen kleding liggen, van de monniken die elders aan het bidden zijn. Een enkele monnik loopt rond, praat wat met gelovigen of jaja......kijkt op zijn telefoontje.
Een wat oudere monnik ziet dat ik een foto van hem wil nemen, lacht mij vriendelijk toe en sterkt dan zijn tong uit. We moeten allebei lachen........Dan worden we meegenomen de tempel in. Eerst langs de plaats waar de Dalai Lama zal zitten mocht hij ooit weer in het land zijn ..... Een hoge zetel, op dikke kussens gezeten en uitkijkend over de rijen monniken. Via gangetjes, gebedshoekjes, de gebedszaal van de huidige monniken, langs borstbeelden van wijze mannen, schalen met brandende yakboter en langs wanden vol heilige boeken, komen we bij het Heilige der heiligen. Het oudste beeld van Buddha. Er is geen ouder beeld ergens in de wereld, daarom is de Jokhang tempel ook zo bijzonder. Mensen staan stil bij dit beeld, dat vijf meter verderop achter glas en achter een hek schittert onder de lampen die op het goud schijnen. Een beeld van misschien 1,5 meter hoog maakt de mensen stil. Ik begrijp dat wel en raak zelf ook onder de indruk. Toch zei Buddha ooit;" ik ben geen God" en het klopt, de mens heeft toch een God van hem gemaakt.......
Vooral hier bij dit beeld slingeren de briefjes van 1 Yuan, 5 Yuan, 20 of soms zelfs 100 Yuan rond, op, in en onder de beelden of de offerbak. Het blijft iets om over na te denken...... Geloven, bidden, beelden aanbidden en geld geven. En Buddha zei " ik ben geen God". We gaan wat trappen op, die hier overigens erg smal zijn. Ze doen me denken aan die trappen van de Vlisotrappen vroeger. Maar via dat soort trappen komen we op t dak. Een waarachtig mooie plek waar je de mooiste foto's kunt maken. Het gouden dak dat stek afsteekt tegen de blauwe lucht en de bruine bergen en de doeken die gespannen zijn over het binnenplein waar we binnen zijn gekomen. J e kunt hier, bij de kloosterwinkel armbandjes, kettingen en andere religieuze snuisterijen kopen, van de monniken. Het is er druk....een mooie gebedsketting, tegenhanger van onze Rozenkrans, kost al gauw 1000-3000 Yuan. Maar de hele mooie kunnen wel het tienvoudige kosten.
Nog een trap op en ook daar is het ook weer allemaal goud wat er blinkt. Gouden daken, gouden gebedsrollen, gouden beelden; waar je ook kijk, het schittert. Ik heb begrepen dat het niet allemaal zuiver goud is, maar heel veel goudverf. Hoe dan ook het is mooi. Prachtig om hier rond te lopen en foto's te maken. Dan hoor ik gezang, monniken gezang en ik loop naar de balustrade waar meer mensen naar beneden staan te kijken.
Daar beneden zitten fraai uitgedoste monniken te zingen en met bellen te rinkelen. Op een troon tegenover hen zit een hoger geplaatste monnik graan en grassen in het vuur te gooien. Het gezang is meer het opdreunen van een mantra op een hele lage toonhoogte, het raakt me. Een prachtig schouwspel.
Eigenlijk hebben we alles boven wel gezien en gaan snel de stijle trappen weer af in de hoop op tijd te zijn bij de zingende monniken. Wist ik veel dat deze ceremonie wel de hele dag kan duren en ik mij dus niet hoefde te haasten........er staan wel wat mensen te kijken maar niet heel veel en zo kon ik dus vooraan staan en mooie foto s maken. Volgens de gids is het een ceremonie om het kwaad te kunnen controleren of weg te houden. De monniken zitten in ongeveer acht rijen. De normaal gekleden achteraan weggestopt in t donker, onder een afdak. Meer naar voor, rij een tot en met drie zijn monniken gekleed in oranje met goud en met andere stralende kleuren bezette capes. Op hun hoofd een soort puntmuts waarbij de versiering op de muts bij een monnik anders is. En ze dragen ook allemaal een pruik. Lange zwarte vlechten met een rechte pony. Ze zien er daardoor een beetje bars en Mongools uit.
Op de troon voor hen zit een monnik die niets anders doet dan die offergaven die hij van hulpmonniken aangereikt krijgt in het vuur gooien. Met zang natuurlijk. Lage en vibrerende mantra's. Regelmatig rinkelen de bellen die de monniken naast zich hebben staan. Ik sta er lang genoeg om de regelmaat in zang en dus gebed te herkennen.
Een oude vrouw geeft een briefje af aan de hulpmonniken die het op het schaaltje van de monnik op de troon legt. Zonder te haperen gooit hij in het ritme van het gezang het papiertje met het graan op de brandstapel. De vlammen hebben het briefje snel t pakken.
Als we hier uren blijven kijken, zal het tafereel steeds dezelfde zang en ceremoniële onderdelen herhalen, dus met een droevig gevoel van " hier kom ik mogelijk nooit meer" stappen we over de hoge drempel en staan weer buiten. De gelovigen bidden nog steeds. Dat doen ze ook door rondjes, in de richting ban de klok, om de tempel te lopen. Nou was dit een behoorlijk complex, dus het rondje was ook wel groot. We zijn meegelopen.
In de stoet van honderden, duizenden mensen vielen we wel op, maar de stroom bleef lopen dus wij liepen netjes mee in het aangegeven tempo. Weliswaar zonder gebedsmolen die draaiende steeds weer gebeden wegstuurt, zonder staan-bidden-liggen-staan, en zonder vrome Tibetanen geld toe te stoppen voor hun devotie. Er lopen ook kinderen mee, die ook de rituelen van staan liggen staan uitvoeren, ze krijgen veel geld. Inmiddels weet ik dat ze met name vijftig yuancent tot een Yuan toegestopt krijgen. Niet veel dus...... Maar wie het kleine niet eert......
Soms maakt iemand een foto van ons en ik voel me bezwaard om al lopende ook foto's te maken. Zo n pottekijkers gevoel, maar hier en daar probeer ik het toch. De herinnering hè....... We verlaten het rondje rond de tempel met al haar winkeltjes vol Boedistische snuisterijen, nog een keer omkijkend en stil lopen we weg van deze boeiende plek.
Via de winkelstraat, langs de slager waar het vlees buiten hangt komen we bij de hoofdstraat. Op ons gemak lopen we over de stoep en kijken nieuwsgierig de winkeltjes binnen. Overal dezelfde spullen en hier en daar ook een juwelier; met bewaking. De sfeer is goed, we voelen ons veilig en niemand kijkt ons raar aan.....mooi is dat.
Bij het hotel aangekomen zijn we gesloopt. De hoogte is toch uitputtender dan we dachten. Niemand van de groep heeft later die avond nog zin om heel ver te lopen en dus eten we in het restaurant naast het hotel. Lekker makkelijk......